گیاه انزروت بومی مناطقی از آسیا و جنوب اروپاست و در کشور ما در دشتهای رشته کوههای زاگرس میتوان آن را پیدا نمود. استانهای کرمان، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خوزستان، بوشهر و فارس زیستگاه این گونهی گیاهی میباشد. انزروت به نامهای دیگری چون عنزروت، کنجده، گالبانوم، گنجیده، انزرتین، کحل، کنچه، کنجیده و گنجه نیز مشهور است و نام علمی آن Astragalus _ sarcocolla میباشد. انزروت متعلق به خانواده گونهاست و از 1300 گونه شناخته شده گونها، حدود 800 گونه آن در ایران رویش میکنند.
گلهای گیاه انزروت مثل بادکنکهای صورتی و بنفش کوچکی است و در زمان بهار شکوفا میگردند. از گیاه انزروت صمغی در فصل بهار به رنگ زرد، قرمز و صورتی تراوش میکند که پس از خشک شدن به صورت قطعات بلوری و شفاف در میآید و مزه تلخ و تندی دارد. صمغ انزروت رنگ روشن و تا حدودی مایل به کرم رنگ دارد و دارای بویی شیرین است.
صمغ انزروت خواص ضد ویروسی و ضد باکتریایی دارد و با افزایش گلبولهای سفید خون به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک مینماید. این گیاه دارویی به علت داشتن پلیساکاریدها نقش ضدالتهابی دارد و مصرف کمی از آن به تسکین درد مفاصل و کاهش التهابات بدن منجر میگردد. کسانی که از آلرژی و حساسیت فصلی رنج میبرند میتوانند جهت رفع آن و موارد دیگری چون خارش پوست، سرفه، عطسه و آبریزش بینی مربوط به حساسیت از صمغ انزروت استفاده نمایند.
صمغ انزروت را در ترکیب با سرکه به صورت جوشانده از قدیم به منظور حذف زگیل و گوشتهای زائد بدن استفاده میکردهاند. جهت درمان یبوست نیز از صمغ انزروت در ترکیب با سکنجبین، هل سیاه و تربد میتوان کمک گرفت. انزروت در مبارزه با انگلها بسیار خوب عمل کرده و جهت درمان بیماریهای کبدی استفاده میگردد. مصرف انزروت با کندر به تقویت قوای جنسی آقایان و رفع مشکلات زود انزالی کمک مینماید.
یکی از راههای درمان و بهبود سریع زخمهای سطحی بدن، قرار دادن ترکیب این صمغ با روغن نارگیل یا روغن زیتون بر روی زخم مورد نظر میباشد. انزروت همچنین به دلیل طبع گرم و خشک نتایج مفیدی در کاهش علائم روماتیسم مفصلی از خود نشان داده است. افراد لاغر اندام با مصرف روزانه این صمغ بصورت محلول با دوز توصیه شده میتوانند به اضافه وزن و اندام مورد نظر خود دستیابی پیدا نمایند.
مقدار مصرف انزروت به صورت خوراکی در حد غیر متعارف خطرات فراوانی دارد و باید این داروی گیاهی را طبق دستورالعمل گفته شده استفاده نمود. صمغ انزروت به صورت خوراکی و محلول در مایعات و به صورت استعمال خارجی به کار گرفته میشود.
این صمغ را با کتیرا مخلوط کرده و ساییده و سپس در شیر حل مینمایند و از آن یک ماسک پر خاصیت تهیه میکنند که مالیدن آن به صورت باعث رفع لکههای پوستی و از بین رفتن چین و چروک و شادابی چهره میگردد. انزروت را با پودر نارگیل، کندر یا آب هندوانه مخلوط میکنند و جهت حل بیماریهای مختلف میل مینمایند.
صمغ انزروت باید با تجویز و مشورت پزشک متخصص طب سنتی مصرف گردد و مصرف خودسرانه و خارج از دوز آن موجب مسمومیت، ریزش مو و مشکلات دیگر میگردد. خانمهای باردار و شیرده مجاز به استفاده از آن نمیباشند.
صمغ انزروت از نظر شیمیایی از ترکیباتی چون انواع آنتی اکسیدانها مثل آنتوسیانین، فلاونوئید، فنلی، همچنین مواد دیگری مثل استروئید، تانین، فنیک اسید و ساپونین تشکیل گردیده است. عناصر موجود در این گیاه دارویی، آهن، فیبر، منیزیم، کلسیم، فسفر، پتاسیم، ویتامینهای A, B, C و مواد دیگری چون نیاسین، ریبوفلاوین، تیامین و پروتئین میباشد.
طبع صمغ انزروت، گرم و خشک است و افراد گرم مزاج باید این گیاه دارویی را با مواد دارای طبع سرد مصرف نمایند.
هنگام خرید صمغ انزروت باید توجه داشت که محصولات صمغ یا شیره مانند باید با دقت و بهداشت فراوان از گیاه مربوطه جمع آوری شده و هنگام انجام این عمل، با آلودگیهای طبیعی و گرد و غبار محیط مخلوط نشده باشند. لذا باید با خرید از منابع معتبر و باسابقه، از اصالت، کیفیت، خلوص و بهداشت این گیاه دارویی با توجه به شرکت یا کارخانه فروشنده، اطمینان حاصل گردد.