۱۳۹۳ دوازدهم مهر

'پنیرباد' گیاه بومی استان با خواص دارویی و کاربرد صنعتی

'پنیرباد' که در زمره گیاهان دارویی منطقه بلوچستان در جنوب سیستان و بلوچستان به شمار می رود و از دیرباز بومیان منطقه از آن برای درست کردن پنیر بهره می گرفتند، خاصیت دارویی نیز دارد و گفته می شود سرطان را درمان می کند.

به گزارش ایرنا، این بوته جزو پوشش گیاهی شهرستانهای سراوان، ایرانشهر، سرباز، سیب و سوران، زابلی،ایرندگان،گوهرکوه و چاه احمد،حاشیه تفتان،کوههای پنج انگشت،سیاه بند و بیرک و نیز حوالی زاهدان به شمار می رود و در دشت و دامنه کوه به وفور می روید.

این بوته جنگلی در تمام فصول سال سبز است و در اوایل تابستان میوه آن به ثمر می رسد و در برخی کتابها از این گیاه به نام 'ویتانیا' نیز یاد شده است.

'پنیرباد' دارای برگهای گوشتی و سبز رنگ است که از خاک در برابر توفان نیز محافظت می کند.

شاخه های این گیاه منشعب و سفید رنگ، برگهای آن چرمی، سخت و نیزه ای است و میوه های کروی و زرد رنگی دارد.

این گیاه، بومی مناطق جنوب شرق کشور بویژه منطقه بلوچستان است که از دیرباز بومیان منطقه از میوه و بذر آن به عنوان 'مایه پنیر' برای درست کردن پنیر محلی بهره می برده اند.

بومیان پس از خشک شدن بذر یا میوه این گیاه آن را می کوبیدند و از پودرش به سبب داشتن خاصیت انعقاد شیر به عنوان مایه پنیر استفاده می کردند.

بذر و برگ پنیرباد نیز خاصیت ضدسرطانی دارد و به همین منظور اکنون یک گروه تحقیقاتی از سوی شرکت خصوصی در اصفهان برای مطالعه بر روی این گیاه، فرآوری و بهره گیری از خاصیت دارویی آن اظهار تمایل کرده است.

سالانه می توان در اوایل فصل تابستان قریب 200 تن 'پنیرباد' از منطقه بلوچستان برداشت کرد.

تاکنون از این گیاه در داخل استان استفاده صنعتی نشده و بهره گیری از آن تنها جنبه عمومی دارد.

اداره کل منابع طبیعی می تواندبا بهره گیری از سرمایه گذاری بخش خصوصی برای استفاده مطلوب از این گیاه اقداماتی را در این زمینه انجام دهد.

فعالیت تحقیقاتی برای کاشت و تکثیر گیاه بومی 'پنیر باد' در آزمایشگاه کشت بافت گیاهی زیر نظر گروه زیست شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان در حال انجام است.

به دلیل خواص بالای 'پنیرباد' تحقیقات در زمینه خواص مفید این گیاه همچنان در مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و تزیینی دانشگاه سیستان و بلوچستان ادامه دارد.

با توجه به اینکه در ایران از مایه پنیر حیوانی که حجم عمده آن از مواد خارجی وارداتی است استفاده می شود، می توان با تولید انبوه این گیاه را جایگزین مایه پنیر حیوانی کرد.

مسوول مرکز تحقیقات گیاهان دارویی و تزیینی دانشگاه سیستان و بلوچستان در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: از سال 1388 تحقیقات در زمینه کاربردهای مختلف این گیاه در این مرکز آغاز شد که بعد از چندین سال تحقیقات گسترده چندین خاصیت موثر ضد سرطانی این گیاه و همچنین خواص تهیه مایه پنیر این گیاه شناسایی شد.

دکتر 'جعفر ولی زاده' افزود: دانشگاه سیستان و بلوچستان در تلاش است بعد از تامین اعتبار و انجام کارهای تحقیقاتی، برخی ترکیبات ضد سرطانی این گیاه را به عنوان دارو عرضه و روانه بازار دارویی کند.

مدیر کل منابع طبیعی سیستان و بلوچستان نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا گفت: تحقیقات در زمینه خواص گیاهان دارویی همچون پنیر باد بر عهده مراکز تحقیقات استان است که در این راستا دو مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی در شمال استان و ایرانشهر وجود دارد.

' محمد نبی یاری' با بیان اینکه منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در زمینه سرمایه گذاری این گونه گیاهی با ارزش تاکنون درخواستی نداشته است افزود: این اداره برای سرمایه گذاری مردم استان و دیگر علاقه مندان سرمایه گذاری در این زمینه آمادگی کامل دارد.

وی ادامه داد: اداره کل منابع طبیعی سیستان و بلوچستان در صورت درخواست سرمایه گذاران این بخش شرایط لازم را برای این امر برای آنان فراهم خواهد کرد.

به گزارش ایرنا،نقاط مختلف سیستان و بلوچستان به ویژه شهرستان خاش ،سرشار از انواع گیاهان دارویی بوده که بهره برداری مطلوب از آنها می تواند موجب درآمدزایی و رونق اقتصادی منطقه و اشتغالزایی برای بومیان شود.

امید است در آینده نزدیک شاهد شناسایی و بهره برداری مطلوب از همه نوع پوشش گیاهی منطقه و سرمایه گذاری مطلوب در این زمینه باشیم.

  moradi